دیسک و صفحه کلاچ خودرو

یکی از مهم ترین سیستم های مورد استفاده در خودروها دیسک و صفحه کلاچ می باشد. که معمولا در خودروهای دنده ای وجود دارد. وظیفه ی اصلی این سیستم انتقال نیرو به چرخ دنده و حرکت خودرو است. این سیستم از یک دیسک، صفحه و بلبرینگ تشکیل می شود که به صفحه ای به نام فلایویل وصل می شوند. در زیر به نحوه عملکرد دیسک و صفحه می پردازیم.

وظیفه کلاچ انتقال و قطع نیرو به میل متحرک است. این قطعه نیروی چرخشی پیشرانه را به گیربکس و چرخ ها انتقال می دهد. و بین موتور و گیربکس قرار گرفته است. هنگامی که کلاچ درگیر نیست، موتور به گیربکس متصل است. و نیروی حرکتی به چرخ ها منتقل می شود .در نتیجه ماشین به حرکت درمی آید. هنگام تغییر سرعت با فشردن کلاچ و تعویض دنده نیروی حرکتی به چرخ دنده ها منتقل می شود.

کلاچ، یکی از اجزای مهم سیستم انتقال نیروی خودرو میباشد. این قطعه که به عنوان حلقه اتصال بین موتور و گیربکس شناخته میشود، در مواقع و شرایط رانندگی گوناگون، امکان قطع شدن و انتقال مجدد آن را ایجاد میکند. به عبارت دیگر، این قطعه، با کنترل میزان و زمان نیروی انتقالی به گیربکس، آن را از میل لنگ به سمت چرخ ها هدایت میکند. و با مدیریت حرکت ایجاد شده، سبب به حرکت درآمدن خودرو می گردد.

نیروی ایجاد شده بوسیله موتور هنگامی که احتیاج به تعویض دنده وجود دارد، میبایست با توقف حرکت چرخ دنده ها، به شکل موقت قطع شده و پس از تعویض، اتصال مجدد به گیربکس انجام گردد. این عمل، از طریق پدال کلاچ که در اختیار راننده قرار دارد، به نرمی و آسانی شکل می گیرد و از ایجاد درگیری بین چرخ دنده ها جلوگیری می کند.

جهت خرید دیسک و صفحه کلاچ والئو فرانسه کلیک کنید.

اجزای صفحه کلاچ

• صفحه کلاچ همچون قطعات دیگر از اجزایی تشکیل شده که شامل موارد زیر میشود
• لنت هایی که روی صفحه کلاچ قرار دارند
• قطعه توپی شکل که در وسط قرار دارد و محور از میان آن عبور کرده است
• ضربه گیرهایی که همانند فنر مارپیچ روی این صفحه قرار دارد

ساختار و اجزای کلاچ

کلاچ، به عنوان اولین قسمت در سیستم انتقال نیروی خودرو، نقش حائز اهمیتی را در نرمی و جلوگیری از ضربه به موتور و چرخ دنده ها ایفا می کند؛ برای انجام این عملیات، قطعات گوناگونی در آن به کار برده شده است که در زیر به آنها اشاره می شود:

• فلایویل( چرخ لنگر یا چرخ طیار)

این قطعه متشکل از یک صفحه دایره ای شکل از جنس چدن میباشد که با اتصال به قسمت انتهایی میل لنگ، ارتعاش و لرزش موتور را جذب میکند و وظیفه انتقال انرژی چرخشی تولید شده را برعهده دارد. دور تا دور این صفحه، دارای دنده بوده و با اتصال آن به استارت، دور استارت به موتور منتقل می گردد. با توجه به ثابت نبودن قدرت ارسالی از سمت پیستون به میل لنگ، سنگینی وزن فلایویل، سبب متعادل شدن حرکت میل لنگ می شود.

• پوسته کلاچ

پوسته که توسط پیچ به فلایول اتصال پیدا میکند، به عنوان پوششی جهت نگهداری دیسک، صفحه کلاچ و فنر به شمار میرود و با چرخش فلایویل، پوسته نیز به حرکت در می آید.

• دیسک کلاچ

این قطعه که به شکل حلقوی ساخته شده است، در درون پوسته قرار میگیرد و با تماسی که با صفحه کلاچ دارد، موجب انتقال نیروی تولیدی از طریق موتور به آن می شود؛ این قطعه می تواند از صفحه کلاچ جدا شود که این عمل بوسیله فشرده شدن فنر کلاچ که بر روی پوسته تعبیه شده است، اتفاق می افتد.

• فنر کلاچ (فنر دیافراگمی)

همانگونه که گفته شد، فنر کلاچ، قطعه ای است که سبب فشردگی و جدا شدن دیسک از صفحه کلاچ می شود. این فنر همراه با چندین فنر دیگر که در درون پوسته قرار دارند، با فشرده شدن و رها شدن، سبب قطع و وصل مجدد نیرو می شوند.

• صفحه کلاچ

راننده با فشرده شدن پدال کلاچ، در واقع به بلبرینگ و ئر نهایت به دیسک فشار می آورد؛ این فشار که از طریق سیستم هیدرولیکی و یا یک کابل منتقل می شود، سبب ایجاد فاصله بین فلایویل و صفحه کلاچ می گردد و به این صورت، انتقال نیرو به گیربکس قطع گردیده و امکان تعویض دنده برای راننده میسر می گردد.

در واقع، صفحه کلاچ، قطعه ای است که متصل به فلایویل است و از این راه سبب انتقال نیرو از موتور به گیربکس می شود و در صورت قطع این اتصال، نیروی انتقالی نیز قطع میشود.

صفحه کلاچ، پس از یک دوره کارکرد که طول عمر آن بیشتر به عادات نحوه رانندگی مرتبط است، ساییده شده و میبایست تعویض گردد. البته امروزه روشهایی همچون کوبیدن نیز برای این قطعه به کار برده می شود که مزایا و معایبی دارد که نظرات گوناگونی توسط متخصصین این حوزه مطرح شده است.

• بلبرینگ و دوشاخه کلاچ

بلبرینگ قطعه ای است که در دور تا دور ورودی جعبه دنده قرار گرفته و عمل فشردن فنر دیسک را برعهده دارد. و با این عمل سبب جدا شدن دیسک از صفحه می گردد. همچنین لازم است بدانید که حرکت دیسک، بر خلاف جهت حرکت این قطعه میباشد. دوشاخ کلاچ هم قطعه ای است که بر روی بلبرینگ قرار دارد و شکلی شبیه به یک لولا دارد.

برای مطالعه مقاله دیسک و صفحه کلاچ والئو کلیک کنید.

جنس دیسک و صفحه از چیست؟

چیزی که در این موضوع حائز اهمیت است. این است که این دیسک و صفحه میبایست از جنسی باشند که به مرور زمان بر اثر اصطکاک تمام شوند. با در نظر نگرفتن این موضوع آتش سوزی اتفاق می افتد. به همین علت به طور معمول دیسک و صفحه از جنس آزبست و آلومینیوم تولید می‌شود. و قطعات داخلی آن از فولاد تشکیل شده است. علاوه بر اصلی‌ترین علتی که در بالا جهت به کارگیری این مواد ذکر شد، لزوم محکم بودن دیسک را میبایست مطرح کرد که باید در برابر انواع ضربات مقاوم باشد.

میانگین طول عمر صفحه کلاچ

همانگونه که قبل هم اشاره شد، صفحه کلاچ، یک قطعه مصرفی به حساب میاید. و دارای یک طول عمر میانگین نیز میباشد؛ اما شرایط و نحوه رانندگی نیز نقش بسزایی در طول عمر این قطعه دارد. در دفترچه های راهنمای خودروها، میانگین طول عمر این قطعه به طور معمول از 50000 الی 70000 کیلومتر تعیین می گردد. و این در حالی است که میزان استهلاک در خودرویی که در داخل شهر از آن استفاده شده و کلاچ آن دائما درگیر میباشد. با خودرویی که در جاده از آن استفاده می شود یکی نیست.

علاوه بر شرایط، عادت ها و نحوه رانندگی در موقعیت های گوناگون، اعم از ترافیک، سربالایی و یا سرپایینی، نحوه شروع حرکت خودرو و …  از جمله عواملی میباشند که می توانند تا حد قابل توجهی در طول عمر این قطعه تاثیر گذار باشند و سبب افزایش یا کاهش عمر مفید آن گردد.

جهت مطالعه مقاله خرید دیسک و صفحه کلاچ والئو کلیک کنید.

علائم تمام شدن دیسک و صفحه کلاچ چیست؟

منظور از تمام شدن دیسک و صفحه کلاچ ایجاد مشکل و بروز ایراد در آن است. به گونه ای که دیگر کارایی گذشته خود را ندارد. گاهی نیز خرابی این قطعه مربوط به سوختن صفحه کلاچ می‌شود.

دیسک و صفحه کلاچ ماشین به شکل مداوم در معرض فشار و سایش قرار دارند. این سایش‌ها در طول زمان سبب کاهش ضخامت دیسک و در آخر تمام شدن آن می‌شود. این امر مانع از انتقال صحیح قدرت موتور میشود و شتاب گیری ماشین را با مشکل مواجه می‌کند. رانندگی با ماشینی که صفحه کلاچ آن تمام شده و یا سوخته است، موجب ساییدگی بیشتر صفحات و تماس آن‌ها با فلایول می‌گردد. بنابراین در کنار کاهش قدرت، آسیب جدی به دیگر اجزای موتور هم وارد می‌کند. به همین منظور بهتر است با علائم بروز این مشکل آشنا شوید تا به موقع و در زمان مناسب جهت تعمیر دیسک و صفحه کلاچ خودرو اقدام کنید.

بعضی از مهم ترین علائم خرابی دیسک و صفحه کلاچ

• گاز هرز خوردن خودرو
• عدم کشش در سربالایی ها
• تلق تلق خوردن کلاچ در هنگام گرفتن پدال آن
• لیز خوردن کلاچ
• شنیدن صدای جیر جیر زمان استفاده از کلاچ
• مواجهه با ایراد در زمان تعویض دنده
• تاب برداشتن صفحه کلاچ