تعویض روغن دنده و روغن گیربکس

درک زمان مناسب برای تعویض یا نگهداری تجهیزات خودروی شما می‌تواند هزینه‌های مربوط به تعمیرات خودرو را به میزان قابل ‌توجهی کاهش دهد. دانستن زمان تعویض روغن'>روغن گیربکس و دنده بسیار مهم است؛ اما روغن گیربکس چیست؟ برای اطمینان از حرکت روان قطعات متحرک در درون وسیله نقلیه، استفاده از روغن ضروری خواهد بود. این روغن، اصطکاک بین این سطوح را کاهش داده و امکان حرکت سیال برای قطعات را فراهم می‌کند.

روغن گیربکس (روغن جعبه‌دنده) یا همان واسکازین چیست

روغن گیربکس یا روغن جعبه‌دنده یا واسکازین، مایعی است که برای روانکاری قطعات متحرک موجود در جعبه‌دنده، دیفرانسیل و جعبه‌فرمان خودرو استفاده می‌شود. این روانساز دارای گرانروی ناچیز بوده و باید با فلزات موجود در جعبه‌دنده سازگاری کافی داشته باشد.
روغن گیربکس از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
پایه روغن: پایه روغن، بخش اصلی روغن گیربکس است که وظیفه روانکاری قطعات متحرک را بر عهده دارد. پایه روغن معمولاً از نفت خام یا روغن مصنوعی ساخته می‌شود.
مواد افزودنی: مواد افزودنی، بخش دوم روغن گیربکس است که خواص خاصی را به روغن اضافه می‌کند، مانند:
افزایش مقاومت در برابر سایش
کاهش خوردگی
بهبود عملکرد در دماهای بالا و پایین
افزایش راندمان انتقال قدرت
روغن گیربکس دارای دو مشخصه اصلی است:
ویسکوزیته: ویسکوزیته، میزان غلظت روغن است. روغن گیربکس با ویسکوزیته پایین، برای شرایط آب و هوایی گرم و روغن گیربکس با ویسکوزیته بالا، برای شرایط آب و هوایی سرد مناسب است.
سطح کیفیت: سطح کیفیت، نشان‌دهنده میزان عملکرد روغن گیربکس است. روغن گیربکس با سطح کیفیت بالاتر، عملکرد بهتری دارد.
روغن گیربکس باید به طور منظم تعویض شود تا از آسیب دیدن قطعات جعبه‌دنده جلوگیری شود. به طور کلی، توصیه می‌شود روغن گیربکس را هر 30000 تا 60000 کیلومتر تعویض کنید.

اهمیت تعویض به ‌موقع روغن دنده

تمام مایعات مورد استفاده در خودرو، باید در زمان مناسب تعویض شوند. با این‌ حال، زمان تعویض بستگی به نوع مایع دارد. در صورت آگاهی از زمان درست تعویض روغن دنده و اقدام برای این کار در موعد مقرر، می‌توانید از عملکرد مناسب گیربکس اطمینان حاصل نمایید. تعویض به ‌موقع گیربکس عملکرد نرم‌تر و بهتر خودرو را تضمین می‌کند. همچنین طول عمر قطعات داخل چرخ‌ دنده را افزایش می‌دهد و از صدا و آسیب جلوگیری به عمل می‌آورد.

اگر روغن گیربکس به ‌موقع تعویض نشود، افزایش دمای سیال می‌تواند منجر به وارد شدن آسیب قطعات گردد. مشکل از آنجایی آغاز می‌شود که برخی از رانندگان در ابتدا روی یک گیربکس باکیفیت سرمایه‌گذاری می‌کنند و معتقد هستند که نباید پس از مدت زمان کوتاهی آن را تعویض نمایند؛ اما تاریخ انقضای این روغن مشخص است و در صورت عدم تعویض به‌ موقع، خاصیت خود را از دست می‌دهد. حتی عدم تعویض به‌ موقع آن می‌تواند به وارد شدن آسیب‌هایی به قطعات بینجامد.

بهترین زمان برای تعویض انواع روغن گیربکس

به خاطر داشته باشید روغن گیربکسی که استفاده می‌کنید، ایرانی یا خارجی، مرغوب یا بی‌کیفیت تفاوتی نداشته؛ شما همواره باید برای تعویض آن در زمان مناسب اقدام نمایید و از زمان تعویض روغن دنده و روغن گیربکس آگاه باشید. گیربکس‌ها در دو نوع دستی و اتوماتیک به تولید می‌رسند که زمان‌بندی تعویض بین آنها تا حدودی متفاوت است.

• زمان تعویض روغن گیربکس دستی

در مدل‌های گیربکس دستی ممکن است پس از مدتی استفاده، آلودگی‌هایی ایجاد شوند. اگرچه ممکن است به نظر برسد که کیفیت و شرایط روغن هنوز خوب است؛ اما به ‌مرور زمان آلوده خواهند شد. در واقع به‌دلیل سایش و پارگی، ذرات فلزی میکروسکوپی در روغن گیربکس شناور شده و سیال را غلیظ و آلوده می‌کنند. این آلودگی مانع از عملکرد روغن‌کاری گیربکس می‌گردد. زمان تعویض روغن گیربکس دستی هر 50 تا 100 کیلومتر بوده، البته این زمان را برای شرایط عادی در نظر گرفته‌اند. با این ‌حال، اگر بیشتر از اتومبیل خود استفاده می‌کنید، می‌بایست روغن گیربکس را هر 25000 کیلومتر تعویض نمایید.

•  زمان تعویض روغن گیربکس ‌اتوماتیک

در مدل‌های اتوماتیک افزایش دما بیشتر است و سبب می‌گردد که کیفیت روغن به‌ مرور زمان کاهش یابد. به همین دلیل می‌بایست زمان مناسب برای تعویض روغن گیربکس ‌اتوماتیک را به‌ خاطر بسپارید تا از آسیب احتمالی به اجزای خودروی خود جلوگیری نمایید. خرابی روغن گیربکس با خراب ‌شدن سایر تجهیزات در چرخ ‌دنده، رخ می‌دهد. زمان‌بندی تعویض روغن گیربکس ‌اتوماتیک تقریباً هر 100 تا 150 کیلومتر خواهد بود. به‌طور کلی، تعویض آن زودتر از زمان لازم، ضرری ندارد؛ بنابراین دانستن زمان تعویض روغن دنده و روغن گیربکس بسیار حیاتی و مهم است.

 نشانه ‌هایی برای تعویض روغن گیربکس

علائمی که خودروی شما نشان می‌دهد، می‌تواند معانی مختلفی داشته باشد. به‌ عنوان‌ مثال، برخی از این علائم نشان‌دهنده مشکلات روانکاری گیربکس هستند. زمان تعویض روغن گیربکس و روغن دنده روی بسته‌بندی روغن درج شده‌اند؛ این زمان را به ‌خاطر بسپارید؛ اما توجه داشته باشید که گاهی اوقات ممکن است روغن به‌دلیل عوامل مختلفی مانند استفاده از کلاچ در ترافیک و موارد دیگر زودتر خراب شود. برخی از علائم مشکلات گیربکس عبارتند از:

• ساییدن هنگام تعویض دنده نشانه واضحی از مشکل گیربکس است.
• سفت ‌شدن دنده‌ها در تعویض دنده به این معناست که زمان تعویض گیربکس فرارسیده است.
• اگر صداهای عجیب ‌و غریبی مانند صدای کوبیدن را بلافاصله پس از استارت ‌زدن ماشین خود می‌شنوید، به این معناست که کیفیت گیربکس به خطر افتاده و نمی‌تواند به‌طور موثر نیروی موتور را به چرخ‌ها منتقل کند.

زمان تعویض روغن گیربکس و روغن دنده موتورسیکلت

به‌طور کلی، زمان تعویض روغن گیربکس و روغن دنده بستگی به نوع روغن و مسافتی که موتورسیکلت شما طی می‌کند، دارد. می‌توانید اطلاعات دقیق را از روی بسته روغن مطالعه نمایید. معمولاً روغن گیربکس معمولی موتورسیکلت‌ها می‌بایست هر 3 تا 4 هزار کیلومتر تعویض شود. زمان‌بندی تعویض روغن موتورسیکلت‌ها ممکن است با خودروها متفاوت باشد.

در تلاش باشید که در هر سال دو بار برای تعویض روغن اقدام کنید. روغن‌های گیربکس مصنوعی هر 8 تا 12 هزار کیلومتر تعویض می‌شوند و تا یک سال قابل ‌استفاده هستند. روغن‌ موتورهای کامپوزیت را می‌توان در هر 6000 تا 7000 کیلومتر تعویض کرد.

 روغن گیربکس به طور دقیق هر چند وقت یک بار باید تعویض شود؟

زمان تعویض روغن دنده و روغن گیربکس به گیربکس دستی یا اتوماتیک خودروی شما بستگی دارد. برای خودروهایی با گیربکس دستی نیز همه چیز به دیسک و صفحه کلاچ وابسته هستند. طول عمر این قطعات معمولاً بین 65000 تا 80000 کیلومتر خواهد بود. اگر ماشین شما این مسافت را پیموده، دیسک و صفحه کلاچ و به همراه آنها روغن گیربکس را نیز تعویض کنید.

اگر ماشین شما گیربکس ‌اتوماتیک دارد، روغن گیربکس را هر 60000 کیلومتر تعویض نمایید. اگر مسافت 60000 کیلومتر یا 3 سال (36 ماه) را پیموده‌اید، به‌ هر حال روغن گیربکس خود را تعویض کنید؛ چراکه روغن گیربکس به ‌مرور زمان خاصیت خود را از دست می‌دهد و باید به‌ سرعت تعویض شود.

 عوامل موثر بر زمان ‌بندی تعویض دنده و روغن گیربکس

زمان تعویض روغن گیربکس به عوامل مختلفی بستگی دارد که به شرح زیر هستند:

• نوع روغن گیربکس و دستی یا اتوماتیک بودن آن باعث ایجاد تفاوت در طول عمر آنها می‌شود.
• عادات رانندگی شما و تعداد دفعات استفاده از خودرو بر زمان تعویض روغن دنده و روغن گیربکس تاثیر می‌گذارد.
• کیفیت اجزای داخلی گیربکس و مدل خودرو در زمان تعویض گیربکس تاثیرگذار هستند.
• خودروهای باکیفیت‌تر معمولاً گیربکس‌های بادوام‌تری دارند.
• اگر در مناطق ترافیکی یا شلوغ رانندگی می‌کنید، زمان تعویض روغن گیربکس ممکن است تسریع شود.

نقش گیربکس در خودرو چیست؟

نقش گیربکس در خودرو انتقال نیرو از موتور به چرخ‌ها بوده و امکان چرخش و حرکت چرخ را فراهم می‌کند؛ بنابراین توجه به زمان تعویض روغن دنده و روغن گیربکس و خرید محصول باکیفیت بسیار حیاتی است.

 سوالات متداول در مورد زمان تعویض روغن دنده و روغن گیربکس

1. آیا تاریخ چاپ شده روی روغن گیربکس می‌تواند برای تعویض آن دقیق باشد؟
   خیر؛ اغلب تاریخ‌های درج شده روی قوطی دیرتر از زمان تعویض ایده‌آل هستند و تنها زمانی اعمال می‌شود که ماشین در شرایط عالی مورد استفاده قرار گیرد.
2. تعویض گیربکس با تاخیر می‌تواند چه مشکلاتی را ایجاد کند؟
   تاخیر در تعویض گیربکس می‌تواند منجر به آسیب به گیربکس، یاتاقان خودرو، لرزش خودرو، تعویض سخت دنده، صدا در استارت خودرو و… شود.
3. روغن هر گیربکس چه مدت دوام می‌آورد؟
   هیچ مدت ثابتی وجود ندارد. زمان تعویض روغن دنده و روغن گیربکس بسته به نوع خودرو و مسافت طی شده متفاوت است. عواملی مانند گیر افتادن در ترافیک بر این زمان تاثیرگذار هستند.

سخن پایانی

روغن گیربکس یکی از مایعات حیاتی در خودرو است که به حرکت نرم اجزای داخلی گیربکس کمک می‌کند. دانستن زمان تعویض روغن دنده و روغن گیربکس و انجام به ‌موقع آن از آسیب ‌دیدن اجزای گیربکس جلوگیری کرده و امری ضروری و مهم برای رانندگان خودرو است. تعویض به موقع آن می‌تواند از هزنیه‌های تعمیر خودرو بکاهد. این روغن که تضمین‌کننده عملکرد درست قطعات خودرو بوده، پس از طی مسافتی بسته عوامل مختلفی همچون سبک رانندگی، روغن مورد استفاده و… می‌بایست تعویض شود.