علائم خرابی سنسور مپ و روش عیب‌یابی آن

همه خودروها دارای قطعات الکتریکی زیادی ازجمله سنسورها هستند که هریک وظیفه کنترل و پایش سیستم‌های مختلف و عملکرد اجزای خودرو را بر عهده دارند. اگر در کار هریک از این سنسورها خللی ایجاد شود، با ارسال اطلاعات نادرست به رایانه خودرو باعث می‌شوند مشکلاتی برای خودرو به وجود آید. یکی از این سنسورهای بسیار مهم سنسور مپ (MAP) است که نظارت بر میزان ورودی جریان هوا به داخل موتور را بر عهده دارد. می‌خواهیم در این مطلب درباره علائم خرابی سنسور مپ و روش عیب‌یابی آن صحبت کنیم.

سنسور مپ چیست؟

سنسور مپ را سنسور فشار منیفولد هوا هم می‌نامند. مپ کوتاه‌شده عبارت «سنسور فشار مطلق منیفولد» است و برخلاف نامش، هیچ ارتباطی با نقشه یا سیستم مسیریابی ندارد. این سنسور مقدار ورودی جریان هوا به داخل موتور را پایش می‌کند. با اطلاعاتی که این سنسور به رایانه خودرو (ECU) ارسال می‌کند، رایانه می‌تواند چگالی هوا را محاسبه کرده و بسته به غلظت آن، تنظیم کند که دقیقا چقدر سوخت باید وارد محفظه شود تا مخلوط سوخت-هوا ترکیب مناسبی داشته باشد.

محل قرارگیری سنسور مپ

بسته به مدل خودرو، سنسور مپ ممکن است زیر داشبورد، روی فایروال (حایل بین موتور و اتاق خودرو)، در بخش داخلی گلگیر یا کنار منیفولد ورودی قرار داشته باشد. اگر روی هیچ‌یک از این اجزایی که گفتیم نبود، به دفترچه راهنمای مالک مراجعه کنید تا بدانید سنسور مپ خودروتان دقیقا کجاست.

علائم خرابی سنسور مپ

شاید بپرسید چطور می‌توانیم متوجه خرابی سنسور مپ شویم؟ ۷ نشانه وجود دارد که با مشاهده آنها می‌توانید احتمال بدهید سنسور مپ از کار افتاده است. این ۷ نشانه عبارت‌اند از:

۱. خودرو سوخت زیادی مصرف می‌کند

اگر سنسور مپ خراب باشد، ممکن است به رایانه خودرو (ECM) به‌اشتباه اطلاع بدهد که خلاء کافی وجود ندارد. به این ترتیب، رایانه فرض می‌کند بار روی موتور زیاد است؛ بنابراین سوخت بیشتری تخلیه می‌کند و زمان‌بندی جرقه را جلو می‌برد. این کار به مصرف بیش‌ازحد سوخت و انفجار می‌انجامد.

حتما بخوانید:

سنسور مپ چیست و چه نکات مهمی درباره آن باید بدانید؟

۲. قدرت خودرو کاهش می‌یابد

اگر رایانه اطلاعاتی بخواند که نشان می‌دهد میزان خلاء زیاد است، فرض می‌کند بار روی موتور کم است؛ به این ترتیب تزریق سوخت را کاهش می‌دهد و زمان جرقه را به تأخیر می‌اندازد. شاید با این کار مصرف سوخت کاهش یابد، اما اگر سوخت کافی به موتور نرسد قدرت خودرو و شتاب‌گیری آن تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد.

۳. خودرو آلاینده‌های بیشتری منتشر می‌کند

یکی از علائم خرابی سنسور مپ این است که پاشش سوخت با میزان بار روی موتور ناهمخوانی دارد که این مسئله به افزایش آلاینده‌های مضر می‌انجامد. مصرف سوخت بیش‌ازحد باعث افزایش تولید گازهای گلخانه‌ای هیدروکربن (HC) و مونوکسیدکربن (CO) بیشتر می‌شود و سوخت ناکافی هم انتشار اکسید نیتروژن (NOx) را افزایش می‌دهد.

۴. خودرو روی دور آرام خشن کار می‌کند

پاشش ناکافی سوخت باعث می‌شود خودرو روی دور آرام خشن کار کند و شاید حتی باعث میس‌فایر یا احتراق ناقص در سیلندر شود.

۵. موتور به سختی روشن می‌شود

ترکیب غلیظ یا رقیق سوخت-هوا باعث می‌شود موتور به‌سختی روشن شود. اگر فقط باید پایتان را روی پدال گاز قرار دهید تا خودرو روشن شود، احتمالا مشکل از سنسور مپ است.

۶. خودرو به‌خوبی گاز نمی‌دهد

فرض کنید خودرو را متوقف کرده‌اید و دوباره می‌خواهید حرکت کنید. روی پدال گاز فشار می‌دهید؛ اما خودرو آن‌طور که باید گاز نمی‌دهد. در این حالت احتمالا مشکل از سنسور مپ است؛ مخصوصا اگر رایانه به‌دلیل خرابی سنسور تشخیص دهد باید مخلوط سوخت-هوا را رقیق‌تر کند. وقتی مقدار هوا بیشتر از سوخت است، خودرو کشش ندارد.

۷. چراغ چک موتور روشن شده است

همان‌طور که می‌دانید چراغ چک موتور به دلایل زیادی روشن می‌شود که یکی از آنها خرابی سنسور مپ است. بسته به سن خودروی شما، کدهای تشخیص عیب مپ ممکن است متغیر باشد. اگر سنسور مپ کاملا خراب باشد، هیچ اطلاعاتی ارسال نمی‌کند، درحالی‌که یک سنسور مپ از کار افتاده ممکن است اطلاعات غیرمنطقی به رایانه بدهد. برای نمونه، سنسور مپ خلاء کم را نشان می‌دهد، در حالی که سنسور موقعیت دریچه گاز و سنسور موقعیت میل لنگ هر دو موتور را در حالت دور آرام نشان می‌دهند. این اطلاعات منطقی نیستند و بنابراین احتمالا سنسور مپ اطلاعات نادرست ارسال کرده است.

حتما بخوانید:

۱۱ دلیل روشن شدن چراغ چک خودرو که باید بررسی شود

علت خرابی سنسور مپ

حال می‌خواهیم بدانیم اصلا چرا سنسور مپ از کار می‌افتد یا خراب می‌شود. ازآنجاکه عملکرد سنسور مپ هم به اجزای فیزیکی و هم به اجزای الکتریکی آن وابسته است، خرابی آن می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. یکی از رایج‌ترین دلایل وجود مشکل در این سنسور، انسداد آن به‌دلیل وجود کثیفی یا پسماندهای موجود در محفظه موتور است. از سوی دیگر، ممکن است سنسور آسیب دیده باشد و از کار بیفتد. گاهی هم گرمای بیش‌ازحد موتور، باعث داغ‌شدن اجزای الکترونیکی این سنسور می‌شود یا اینکه باعث ترک‌خوردن لوله خلاء می‌شود. همچنین اگر محفظه خلاء نشتی داشته باشد یا آسیب ببیند، باز هم سنسور نمی‌تواند اطلاعات درستی ارائه کند و باید تعویض شود.

عوارض خرابی سنسور مپ

خرابی سنسور مپ یا ازکارافتادن آن می‌تواند مشکلات مختلفی در سیستم سوخت‌رسانی و عملکرد خودرو ایجاد کند. خواندن اطلاعات نادرست ارسال‌شده از این سنسور باعث می‌شود رایانه مقدار سوخت ورودی را تغییر دهد که باعث کاهش قدرت موتور یا عملکرد ضعیف آن می‌شود. اگر سوخت کمتر باشد، مخلوط سوخت-هوا رقیق است و باعث ضعیف‌شدن عملکرد خودرو می‌شود. اکر هم سوخت بیشتر باشد، مخلوط سوخت-هوا غلیظ است که مشکلات ایمنی به همراه دارد.

وقتی سنسور مپ از کار می‌افتد، رایانه خودرو کدهای خطا تولید می‌کند. این کدها را می‌توان با دستگاه OBD2 یا عیب‌یابی داخلی خواند. برخی از این کدها عبارت‌اند از:

P0068: خوانش سنسور مپ با خوانش سنسور موقعیت دریچه گاز در تضاد است.

P0069: فشار بارومتری با فشار مطلق منیفولد یکسان نیست.

P0105: مدار مپ با مشکل مواجه شده است.

P0106: عملکرد یا محدوده مدار فشار بارومتری/ مپ مشکل دارد.

P1107: مقدار ورودی به مدار مپ/ فشار بارومتری کم است.

P0108: مقدار ورودی به مدار مپ زیاد است.

P0109: در مدار فشار بارومتری/ مپ نوسان دیده می‌شود (ورودی کم و زیاد می‌شود).

P1107: ولتاژ مدار سنسور فشار بارومتری پایین است.

توجه: گاهی اوقات سنسورهای مختلف یا حتی سایر قطعات معیوب هم می‌توانند این کدها را ایجاد کنند. بنابراین وقتی این کدها را دریافت می‌کنید ابتدا سنسور مپ را آزمایش کنید تا مطمئن شوید معیوب است بعد آن را تعویض کنید. بلافاصله با مشاهده کدها اقدام به تعویض آن نکنید.

[ad_list_block]

عیب‌یابی سنسور مپ

قبل از شروع کار، ابتدا باید ظاهر فیزیکی سنسور مپ را ارزیابی کنید. همه اتصالات و سیم کشی خودرو را بررسی کنید و ببینید آیا جایی سیم ذوب شده یا پاره شده است، اتصالات شل هستند یا جایی آسیب‌دیدگی مشاهده می‌کنید یا نه.

حالا سنسور را جدا کرده و پین‌ها را بررسی کنید. همه آنها باید صاف و تمیز بدون هیچ نشانه‌ای از خم‌شدگی یا خوردگی باشند. اگر سنسور با شیلنگ به منیفولد ورودی متصل است، آن را هم بررسی کنید که سالم و محکم باشد. داخل شیلنگ باید تمیز و بدون آلودگی باشد. اگر همه چیز درست است و ظاهر سنسور مشکلی ندارد، در مرحله بعد باید از مولتی‌متر دیجیتال که روی ۲۰ ولت تنظیم شده است و یک پمپ خلاء تست سنسور مپ را ادامه دهید.

• موتور را خاموش کنید و کابل ارت مولتی‌متر را به پایانه منفی باتری متصل کنید. به‌سرعت ولتاژ باتری را نگاه کنید، باید حدود ۱۲.۶ ولت باشد.
• سوئیچ استارت را روشن کنید؛ ولی موتور همچنان خاموش بماند. مولتی‌متر معمولا باید ولتاژ بین ۴.۵ تا ۵ ولت را برای رفرنس ۵ ولتی، صفر ولت برای سیم ارت و بین ۰.۵ تا ۱.۵ ولت برای سیم سیگنال در خودروهای غیرتوربو و بین ۲.۰ تا ۳.۰ ولت را برای خودروهای توربوشارژ نشان دهد.
• حال موتور خودرو را روشن کنید. مولتی‌متر باید ولتاژی بین ۰.۵ تا ۱.۵ را در خودروی غیرتوربو و بین ۲.۰ تا ۲.۵ ولت را در مدل‌های توربوشارژ نشان دهد.
• موتور را خاموش کنید؛ اما سوئیچ همچنان روی روشن باقی بماند.
• سنسور مپ را فقط از ورودی جدا کنید.
• یک پمپ خلاء دستی را وصل کنید و ولتاژ سیم سیگنال را یادداشت کنید.
• با استفاده از این پمپ، میزان خلاء سنسور را افزایش دهید.
• با افزایش خلاء، ولتاژ باید به‌شکل پیوسته کاهش یابد.

اگر ولتاژ در هر دو آزمایش تفاوت زیادی دارد یا تغییر ولتاژ نامنظم است، سنسور مپ معیوب است و باید تعویض شود.

حتما بخوانید:

بهترین روغن موتور خودرو را چگونه انتخاب کنیم؟

راهنمای تعویض و تعمیر سنسور مپ

تعویض سنسور مپ باتوجه‌به مدل خودرو متفاوت است. بااین‌حال در اغلب آنها روش کار به این صورت است:

• سنسور مپ را پیدا کنید
• پیچ‌هایی که سنسور را در جای خود نگه می‌دارند بردارید
• کانکتور برق را جدا کنید. به زور این کار را انجام ندهید، ممکن است دارای زبانه قفلی باشد، در این صورت باید ابتدا آن را باز کنید
• اگر شیلنگ خلاء وجود دارد، آن را از سنسور جدا کنید. معمولا بهتر است اگر سنسور مپ را تعویض می‌کنید این شیلنگ را هم تعویض کنید
• سنسور جدید را با قدیمی مقایسه کنید، باید درست شبیه هم باشند
• شیلنگ را دوباره وصل کنید
• کانکتور برق را متصل کنید
• همه پیچ‌ها را دوباره نصب کنید
• اتصالات را بررسی کنید تا شل نباشند و به‌شکل ایمن وصل شده باشند.

نکته: بسته به مدل خودرو، در صورتی که کد خطا دیدید، باید دوباره با ابزار تشخیصی چراغ چک موتور را مجددا تنظیم کنید.

فرایند تعویض سنسور اصلا پیچیده نیست ولی اگر از کارهای فنی سردرنمی‌آورید، آن را به مکانیک بسپارید. گاهی ممکن است اصلا نیازی به تعویض نباشد و فقط لازم باشد آن را تمیز کنید تا دوباره کار کند.

جمع‌بندی

سنسور مپ یکی از سنسورهای مهم در خودرو است و وظیفه آن این است که بر میزان ورودی هوا نظارت کند و اطلاعات لازم را برای رایانه خودرو بفرستد. اطلاعات ارسال‌شده از همین سنسور به رایانه خودرو کمک می‌کند مقدار مناسب سوخت را تنظیم کند تا مخلوط سوخت-هوا ترکیب مناسبی برای احتراق داشته باشد. بدون این سنسور، ممکن است مخلوط سوخت-هوا بیش‌ازحد رقیق یا غلیظ باشد که در هردو حالت مشکلاتی برای خودرو و عملکرد آن ایجاد خواهد شد. سرویس‌های دوره‌ای و بررسی هرازگاهی سنسور مپ می‌تواند به پیشگیری از خرابی این سنسور کمک کند. بااین‌حال اگر این سنسور از کار بیفتد، با نشانه‌هایی به شما اطلاع می‌دهد که در این مطلب ۷ مورد از علائم خرابی سنسور مپ را بررسی کردیم. چنانچه تشخیص دادید سنسور مپ خراب شده است بهتر است نسبت‌به تعویض آن اقدام کنید تا مشکلات بیشتری ایجاد نکند.

آیا این مقاله برایتان مفید بود؟ اگر نکته‌ای درباره علائم خرابی سنسور مپ جا مانده که در این مقاله به آن اشاره نکرده‌ایم، لطفا در دیدگاه‌ها درباره آن صحبت کنید.

نوشته علائم خرابی سنسور مپ و روش عیب‌یابی آن اولین بار در وبلاگ کارنامه. پدیدار شد.