پرسش و پاسخ جامع در مورد باتری خودرو و مشکلات آن !

چرا استارت باطری در هوای سرد اهمیت دارد؟

به دلیل اینکه در هوای سرد غلظت روغن افزایش پیدا کرده(سفتی) است. باطری باید بتواند موتور را از طریق استارت راه بیندازد در این حالت نسبت به دمای عادی باطری باید جریان لحظه ای بیش تری ارایه دهد.برای مطلع شدن از این قضیه هنگام خرید باید پارامتر CCA توجه کرد مقدار عددی ان باید حداقل بالای ۴۰۰ امپر باشد.

علت خراب شدن باطری چیست؟

یکی از دلایل خراب شدن باطری استفاده نکردن از خودرو به مدت طولانی است.سولفات شدن صفحات باطری سبب عدم نگه داشتن شارژ میشود.با مرور زمان باطری غیر قابل استفاده شده و نیاز به تعویض دارد.دلیل دیگر تمام شدن عمر باطری و تضعیف عملکرد ان بر طول زمان است که در نهایت باید نسبت به تعویض باطری اقدام کرد.باطری های معمول هر ۲ سال یکبار باید تعویض شوند.باطری ها مرغوب عمر ۴ تا ۵ سال را دارند.

پارامتر های که در هنگام خرید باطری باید به ان توجه کرد چیست؟

Cold Cranking Amps یا CCA:

مقدار عددی میزان جریان دهی باطری برای ۳۰ ثانیه در دمای ۱۷- درجه نشان می دهد. در حالی که ولتاژ  ۲ سر ان حدود ۷.۲ ولت ثابت بماند.برای استارت خودرو در هوای سرد این مقدار باید حداقل بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ باشد.مقدار بالای ۶۰۰ امپر برای خودرو های سنگین اهمیت دارد.هرچقدر مقدار ان بالاتر باشد نشان دهنده کارایی بیش تر باطری در هوای سرد است.

Cranking ampere یا CA:

نشان دهنده میزان جریان دهی باطری در دمای صفر درجه سانتیگراد است.معمولا مقدار ان از CCA بیشتر است.چون در این دما باطری توانایی ارایه جریان لحظه ای بالاتری به نسبت دمای ۱۷- درجه را دارد.

Reserve Capacity یا RC:

این عدد تعداد دقایقی است که باطری میتواند ۲۵ امپر به بار تزریق کرده درصورتی که ولتاژ  باطری ۱۰.۵ ولت ثابت بماند.نشان دهنده اینست که در حالتی که دینام خراب شود به چه مدت باطری به تنهایی پاسخگو است.یا اگر در سرعت پایین در شب یا موقع زمستان حرکت میکنید.باطری توانایی ارایه جریان لازم را داشته باشد.

Amp Hour Rating یا A/H:

نشان میدهد که باطری با توجه به جریان مصرف کننده چند ساعت میتواند بار را تامین کند برای مثال بار یک امپری میتواند باطری ۶۰ امپری را ۶۰ ساعته تخلیه کند.این پارامتر در حالی است که ولتاژ ۲ سر باطری نباید از ۱۰.۵ ولت کمتر بشود.البته استاندارد این پارامتر در دمای ۲۱ درجه سانتی گراد مطرح است.

چرا چک کردن دینام اهمیت دارد؟

ممکن است باطری خودرو  مشکلی از لحاظ شارژ نداشته باشد اما زمانی که خروجی دینام را چک میکنید میبینید دینام خروجی نداشته و معیوب شده است یا افتامات مشکل پیدا کرده است.

برای شارژ باطری ولتاژ دینام حداقل باید ۱۳.۸ ولت باشد.ولتاژ مورد نیاز هر سلول ۲.۲۵ ولت است و با توجه به این قضیه ولتاژ اعمالی به باطری باید حدود ۱۳.۸ ولت جهت شارژ باشد.این ولتاژ کافی است اما مدت زمان شارژ طولانی میشود.

در حالت معقول ولتاژ خروجی دینام باید ۱۴.۲ تا ۱۴.۵ باشد.اگر بیش از این باشد باطری تمایل زیادی به ایجاد و انتشار بخارات اسیدی و گاز هیدروژن دارد و میتواند مایع الکترولیت باطری را خشک کند.ذکر این نکته که ولتاژ شارژ باطری هیچوقت نباید از ۱۴.۷ ولت بیش تر شود.

اگر دینام خراب شده باشد علت ان شاید به دلیل ان باشد که باطری مقاومت داخلی ان کاهش یافته در نتیجه جریان عبوری شارژ افزایش پیداکرده است و همچنین ولتاژ باطری بالای ۱۴.۵ ولت نشان داده میشود. توجه داشته باشیدهنگامی که خودرو روشن است مولتی متر باید ولتاژِی بین ۱۳.۸ تا ۱۴.۴ ولت را نشان دهد.

باطری های سالم چه ویژگی دارد؟

وقتی سلول ها در معرض الکسیژن قرار میگیرند.به سرعت سولفاته میشوند.اگر رنگ مایع الکترولیت شما تیره و قهوه ای این نشان دهنده یک باطری با وضعیت بد است.حتی اگر یک سلول اگر تیره باشد، نیاز است باطری تعویض شود.

باطری سالم:

شکل پایین یک باتری معمولی را نشان می دهد که در آن غلظت اسید به طور یکسان از بالا به پایین توزیع می شود. این باتری کارایی خوبی دارد زیرا غلظت اسید به صورت صحیح صفحات را احاطه کرده است در نتیجه باطری حداکثر کارایی را خواهد داشت.

باطری سولفاته:

شکل دوم نشان میدهد غلط اسید در بالا کم و در پایین زیاد است این قضیه سبب ایجاد سولفات در پایین صفحات میشود و در نتیجه عملکرد باطری تضعیف میشود و تمایل بطری به نگه داشتن شارژ کاهش پیدا کرده و توانایی اعمال جریان لحظه ای بالا را ندارد.اگر چه باطری شارژ میشود اما پارامتر CCA(توضیح داده خواهد شد) ان کاهش پیدا کرده و توانایی استارت خودرو به ویژه در هوای سرد کاهش می یابد. توجه داشته باشید غلط اسید بالا سبب سولفات شدن بیشتر صفحات و معیوب شدن باطری میشود.

چگونه میتوان جریان نشتی باطری را محاسبه کرد؟

زمانی که ماشین خاموش است بعضی از سیستم های الکترونیک مانند ساعت،حافظه های داخلی،ECU،ماژول های کنترل در ها و حتی ضبط خودرو مقداری جریان میکشند که این مقدار کمتر از ۵۰ میلی امپر باید باشد براساس شرکت سازنده خودرو و سیستم های الکترونیکی به کار رفته متفاوت خواهد بود.

برای سنجش این جریان میتوان کابل منفی را جدا کرد و امپر متر را به صورت سری بین کابل جدا شده و سر منفی باطری گذاشت و جریان را به کمک مولتی متر مشاهده کرد.شما میتوانید با کشیدن تک تک فیوز ها بفهمید که جریان کشی از کدام قسمت خودرو است.ممکن است به طور مثال یکی از لامپ های کوچک خودرو یکسره شده و سبب تخلیه باطری شده است.

*زمانی که باطری را جدا میکنید توجه داشته باشید که بعضی ضبط ها دوباره از شما کد میخواهند.

چه باطری خوب است؟

باطری خوب باید حداقل ۱۲.۶۰ ولت ولتاژ داشته باشد.باطری خوب است که بتواند شارژ را به خوبی نگه داشته و به بار ارایه کند.اگر باطری شما شارژ شده اما شارژ را نگه نمی دارد نیاز به تعویض دارد.

زمانی که باطری فول شارژ است ولتاژ ان باید چقدر باشد؟

ولتاژ باطری هنگامی که خودرو خاموش است باید حدود ۱۲.۶ یا بالاتر باشد و زمانی که خودرو روشن است حدود ۱۳.۷ تا ۱۴.۷ باشد.

چطور میتوانم بفهمم باطری من در چه وضعی است؟

به کمک مولتی متر با سنجیدن ولتاژ  میتوان به ان پی برد یا در باطری های اسیدی میتوان از هیدرومتر استفاده کرد که میزان سلامت باطری و وضعیت هر سلول را نشان میدهد.البته این تست مربوط به شرایط دمایی ۲۵ درجه سانتی گراد است و به ازای هر ۱۰ درجه افت ولتاژی تا ۰.۰۱ ولت ایجاد می شود.

باطری هایی که ولتاژ ان ها بالاتر از ۱۲.۴۰ تا ۱۲.۶۰ هستند میتوان گفت در وضعیت سالم قرار گرفته و دارای شارژ کامل هستند.

چکونه باطری را تست کنیم؟

تست بار باطری با دستگاه تستر:

یک روش تست، تست بار باطری با دستگاه تستر است.برای اینکار باطری تحت نصف بار جریانی CCA و یا ۳ برابر جریان امپر ساعت ان قرار می دهند.اگر ولتاژ باطری کمتر از ۹.۶ ولت شود باطری معیوب است و اگر بیشتر باشد باطری سالم است.

برای نمونه دستگاه تستر باطری و دینام موتور ازما را میبینید. که با توجه به امپر ساعت باطری،باطری را تحت بار قرار داده و نتایج تست را بروی lcd نمایش میدهد.

نتایج نشان داده شده به صورت درصد نمایش داده شده و وضعیت باطری را ۴ حالت(خوب،متوسط،ضعیف و خراب)نمایش میدهد.

در حالت تست دینام که در زمان روشن بودن موتور صورت میگیرد.دستگاه به صورت پله ای از دینام جریان کشی می کند.مدت زمان تست،جریان تست،ولتاژ باطری را نشان میدهد و سپس نتایج راندمان دینام را به صورت درصد نمایش میدهد.دینام هایی با راندمان پایین ۵۰ درصد نیاز به سرویس دارند.همچنین اگر ولتاژ دینام پایین تر از حد مجاز باشد پیغام معیوب بودن دینام نمایش داده میشود.یا اگر دینام بیش از حد مجاز شارژ کند پیغام معیوب بودن افتامات دینام نمایش داده میشود.

تست باطری ازمایش با با مولتی متر:

بعضی از باطری ها دارای نشانگر روی خود هستند(چشمی)که وضعیت یکی از ۶ سلول باطری را نشان می دهد اگر رنگ سبز دیده شود باطری سالم است.اگر بی رنگ باشد باطری ضعیف است و اگر زرد باشد باطری معیوب است.

مولتی متر خود را روی رنج ۲۰ ولت dc بگزارید.سپس سیم های مولتی متر را بر روی قطب مثب و منفی قرار دهید.نگران نباشید اگر بر عکس بزنید در مولتی متر های دیجیتال یک علامت منفی روی نمایشگر نمایش داده میشود که نشان میدهد جهت مثبت و منفی را رعایت نکردید.

اگر ولتاژی بین ۱۲.۴۵ تا ۱۲.۶۶ نشان دهد وضعیت باطری شما عالی است و اگر ولتاژ حدود ۱۲.۲۰ تا ۱۲.۲۴ باشد وضعیت باطری متوسط است و اگر زیر ان ها باشد باطری معیوب است.در صورتی که ولتاژ باطری در حد متوسط است.میتوانید خودرو را روشن کرده و به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه با سرعت ۶۰ کیلومتر رانندگی کنید تا شارژ شود یا از شارژر باطری استفاده کنید.باطری های اسیدی به مرور زمان صفحات سلولی ان سولفات شده و کارای خود را برای دریافت شارژ کامل از دست میدهند.

اگر باطری شما ولتاژ ان حداکثر به ۱۰.۵ ولت میرسد نشان دهنده ان است که سلولی از باطری ازبین رفته است به طور طبیعی شارژ باطری سبب میشود سولفات از روی سلول جدا شده و باطری به کار خود ادامه دهد اما اگر باطری برای مدت طولانی استفاده نشود،سولفات به صفحات چسبییده و سخت میشوند سولفات پتانسیل رسیدن به شارژ کامل را کاهش می دهد و باطری را سریع تر از حد نرمال تخلیه می کند.

چک کردن با هیدرومتر در باطری های اسیدی:

باطری ها دارای ۶ سلول هستند اگر یکی از سلول ها باطری خراب شود باطری کار میکند اما به درستی جریان دهی کافی ندارد.در واقع ما باید غلظت مایع الکترولیت به نسبت اب را باید بسنجیم. این کار توسط  ابزار هیدرومتر انجام میشود.وزن مخصوص الکترولیت هر سلول ۱.۲۶۵ باید باشد.اگر وزن الکترولیت ۵ سلول ۱.۲۶۰ باشد و سلول ششم ۱.۲۵۴ باشد.سلول معیوب شده است.

در باطری های اسیدی میتوان درب هر سلول باطری را باز کرد و با ابزار هیدرومتر مقدار اسیدی بودن هر خانه را کنترل کرد و در صورت لزوم از اب مقطر استفاده نمود.هنگامی صفحات در معرض اکسیژن قرار بگیرند سولفات شده،که این مورد دلیل اصلی معیوب شدن باطری در طول زمان است و موجب تخلیه شدن شارژ باطری می شود. به زبان ساده شارژ باطری سولفاته مانند شستن دست ها با دستکش ها است!

چرا چک کردن کابل های باطری و ترمینال ها اهمیت دارد؟

باید شل بودن پایانه را بررسی کنید یا اگر دارای رسوب باشد باید تمیز شود.گاهی اوقات سست بودن و کثیف بودن ترمینال ها باعث استارت سخت یا استارت نخوردن میشود.

شما همچنین میتوانید افت ولتاژ کابل رابط باطری را تا منابع دیگر مثل کویل یا استارت با مولتی متر سنجید اگر حدود ۰.۱ ولت باشد خوبست و اگر بیش تر از ۰.۴ ولت باشد باید ترمینال ها خوردگی داشته یا کثیف باشند.

چطور ترمینال های باطری را تمیز کنیم؟

پیشنهاد میشود با مخلوط جوش شیرین و اب ترمینال ها به کمک یک برس یا مسواک پاک کنید.تا اتصال الکتریکی به خوبی برقرار بشود.

۱.روکش پلاستیکی روی بست باطری را بردارید.سپس با اچار ۱۰ مهره بست را باز کرده و با برس تمیز کنید.

۲.سپس کمی مخلوط جوش شیرین و اب را بر روی بست بریزید و برس را روی ترمینال بکشید.

۳. برای جلوگیری از خوردگی در اینده،کمی وازلین یا گریس بر روی ترمینال باطری بماید.

شارژ باطری:

شارژر های موجود در بازار برای شارژ باطری از ۵ امپر تا ۲۰ امپر هستند. بعضی از شارژر ها هوشمند بوده و هنگامی که باطری فول شارژ شود خروجی را قطع کرده و مانع از over-charge باطری میشوند.

یک شارژر هوشمند دارای سه مرحله شارژ است:

مرحله bulk(انباشتن بار):

ولتاژ ۱۴.۴ تا ۱۴.۷ ولت با حداکثر جریان به باطری اعمال میشود تا شارژ به ۸۰ درصد برسد.

مرحله Absorb(جذب):

در این حالت ولتاژ باطری ثابت مانده و جریان کشی ادامه دارد. به دلیل افزایش مقاومت داخلی باطری شارژ زمان بر می شود.شارژ باطری به ۹۰ تا ۹۵ درصد رسیده،و ولتاژ خروجی بین ۱۳.۲ تا ۱۳.۴ خواهد رسید.

مرحله float(شناور):

ولتاژ به مرحله پایدار رسیده و جریان شارژ به حداقل می رسد.باطری کاملا شارژ شده و دستگاه خاموش میشود.

نکات مهم: باطری ها گاز هیدروژن(مخصوصا در حالت شارژ) تولید میکنند باید از شعله ها دور باشند.همانطور که میدانید هیدروژن بدون بو است.

کارستان